50 سال پيش در يكشنبه شب 3 نوامبر سال 1957 ميلادي اتحاد شوروي قمر فضايي اسپوتنيك 2 را به فضا پرتاب كرد و در مدار زمين قرارداد.
اين قمر يك مسافر كوچك داشت ، لايكا ، سگ ماده 6 كيلوگرمي كه نخستين موجود فضانورد تاريخ جهان محسوب مي شود.
يك ماه قبل از اين تاريخ ، شوروي با موفقيت قمر مصنوعي اسپوتنيك يك را به فضا پرتاب كرده و در مدار زمين قرار داده بود.


خبر پرتاب قمر مصنوعي اسپوتنيك يك به فضا و قرار دادن آن در مدار زمين ، جهان و به ويژه ايالات متحده را شوكه كرده بود.نيكيتا خروشچف ، دبيركل حزب كمونيست و رهبر شوروي براي اينكه ضرب شست ديگري به ايالات متحده نشان دهد 10 روز بعد دستور داد فورا قمر تازه اي در مدار زمين قرار گيرد كه اين بار حامل يك موجود زنده باشد.


سرگئي كورولف ، رئيس برنامه فضايي شوروي به او خاطر نشان مي كند كه ساخت و پرتاب يك قمر تازه تا قبل از ماه دسامبر غيرممكن است.
خروشچف كه مي خواست به مناسبت چهلمين سالگرد انقلاب بلشويكي در 7 نوامبر آمريكايي ها را مرعوب كند بر اجراي دستورش تاكيد كرد.

بنابراين در كمتر از 3 هفته اسپوتنيك 2 بدون طراحي اوليه و تست آزمايشي ايمني آماده شد.
در ساعت 22 و 28 دقيقه يكشنبه 3 نوامبر اسپوتنيك 2 «به زبان روسي همسفر» در حالي كه يك سگ كوچك سرنشين آن بود به فضا پرتاب شد.

لايكا نخستين موجود زنده بود كه به فضا سفر مي كرد اما سرنوشت شومي در انتظارش بود.
از ابتدا نيز هيچ طرحي براي بازگرداندن اسپوتنيك 2 به زمين پيش بيني نشده بود


در آن زمان مقامات شوروي اعلام كرده بودند لايكا درون يك كپسول با هواي تهويه شده و مقدار غذاي كافي گذاشته است و پس از 7 روز سفر در فضا به دليل سم موجود در مواد غذايي اش كه به عمد و براي جلوگيري از زجر كشيدن سگ غذايش به آن آلوده شده بود ، مرده است.
  مقامات شوروي در آن زمان از موفقيت آميز بودن پرتاب اسپوتنيك 2 به خود باليده و تبليغات وسيعي به راه انداختند.

در روز 14 آوريل سال 1958 ميلادي ، تابوت فضايي لايكا پس از 163 روز از زمان پرتاب با جو زمين برخورد كرد و ذوب شد.
جسد لايكا 2570 بار كره زمين را دور زده و در جريان اين مدت حدود 100 ميليون كيلومتر را در فضا پيموده بود. چند دهه طول كشيد تا واقعيت ماجراي لايكا در سال 2002 ميلادي فاش شود.


كابين حامل لايكا به قمر اسپوتنيك 2 با جوشكاري متصل شده بود.
سيم هاي زيادي به لباس فضايي لايكا متصل شده بودند و دانشمندان را از ضربان قلب ، تنفس ، فشارخون و ساير علائم حياتي او آگاه مي كردند

در عين حال ، يك دوربين و يك فرستنده راديويي در اين كابين نصب شده بودند.
از همان آغاز پرتاب ، صداي كر كننده موشك ، لايكا را بر كف كابين ميخكوب كرد ، پس از 5 تا 7 ساعت از هنگام پرتاب و قرار گرفتن در مدار زمين ، لايكا از شدت حرارت داخل كابين و ترس شديد مي ميرد.

به اين ترتيب ، در يكشنبه شب 3 نوامبر سال 1957 ميلادي اتحاد شوروي قمر فضايي اسپوتنيك 2 را با نخستين موجود فضانورد تاريخ جهان به فضا پرتاب كرد و در مدار زمين قرار داد.
لايكا ، سگ ماده كوچك نخستين موجود فضانورد تاريخ جهان بود كه سرنوشت شومي در انتظارش بود.
چندين دهه طول مي كشد تا سرانجام جهان از واقعيت سفر فضايي نخستين موجود زنده به كهكشان آگاه مي شود.

نویسنده: سام صالحی

واژه نامه:

لایکا سگ فضانورد-اولین موجود فضانورد-اسپوتنیک2-اولین سفر به فضا-لایکا سگ شجاع-laika- sputnik 2 laika-laika space dog-laika the first dog in space