تلسکوپ
تلسکوپ
۳ بزرگترین تلسکوپهای جهان
۴ اجزاء تلسکوپ
۵ انواع تلسکوپها
۵.۱ تلسکوپهای شکستی
۵.۲ تلسکوپهای بازتابی
۵.۳ تلسکوپهای شکستی - بازتابی
۶ استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
۷ رادیو تلسکوپ
۷.۱ رادیو تلسکوپهای اولیه
۷.۲ اخترشناسی رادیویی
۷.۲.۱ تاریخچه
۸ راهنمای خرید تلسکوپ
۹ مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟
۱۰ کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟
۱۱ تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟
۱۲ تلسکوپ در ایران باستان
۱۳ جستارهای وابسته
۱۴ منابع
۱۵ پیوند به بیرون
اولین مدارک استفاده از تلسکوپ مربوط به تلسکوپ شکستی است که در سال1608درهلند پدیدار شد پیشرفت ان به3نفرنسبت داده میشود:لیپرشی و زاخاریاس جانسن که در میدل بارگ عینک ساز بود وجاکوب میتیوس ازشهر الکمار.گالیله درسالهای بعد اصلاحات بزرگی روی این طرح انجام داد این پدیده که در اینه میتواند به جای عدسی مورد استفاده گیرد محصول تحقیقی بود که مدت کمی پس از اختراع تلسکوپ شکستی انجام شد.استفاده از اینه‌های سهمی گون باعث وجود مزایای:کاهش اصولی خطای کروی و عدم وجود خطای رنگی شد که تعداد زیادی طرح پیشنهادی وچندین تلاش برای ساخت اینه بازتابی را در پی داشت.درسال 1668 ایزاک نیوتن اولین تلسکوپ بازتابی کاربردی را ساخت که بعدها تلسکوپ بازتابی نیوتنی نام گرفت. اختراع عدسی بی رنگ در سال 1733خطای رنگی را اندکی تصحیح کرد.امروزه توانایی ساخت عدسی‌های ساده کوتاهترنقش مهمی در تلسکوپهای شکستی دارد.تلسکوپ بازتابی اگرچه توسط مشکلات رنگی موجود در شکستهای نور محدود نمیشود اما بر اثر تیرگی سریع دچار اختلال میشوند که این مشکل با استفاده از اینه‌های فلزی که در طب کاربرد داشتند حل شد ومشکل سبک سازی اینه‌های فلزی نیز باساخت اینه‌های شیشه ای نقره اندود درسال 1857و اینه‌های اندود شده توسط الومینیوم درسال 1932 حل شد. حداکثر اندازه فیزیکی برای تلسکوپهای شکستی درحدود1متر(40)اینچ است.اکثریت قریب اتفاق تلسکوپهای ساخته شده در قرن بیستم ازنوع بازتابی بودند بزرگترین تلسکوپهای بازتابی در حال کار بزرگتر از 10 متر(33فوت)است قرن بیستم همچنین پیشرفت در ساخت تلسکوپهای فعال در طیف بزرگ از طول موجها(از امواج رادیویی تا امواج گاما)را نشان میدهد.اولین تلسکوپ رادیویی هدفمند نیز در سال 1937 وارد عملیات ساخت شد.سپس پیشرفت شگرفی در تنوع مجموعه ابزار نجومی انجام شد.
ساخت دوربین را اولین بار به یک عینک ساز هلندی بنام هانس لیپرشی نسبت می‌دهند. وی با کنار هم گذاشتن چند عدسی توانسته بود وسیله‌ای بسازد که اجسام دور را بزرگ تر نشان دهد.
اما بدون شک اولین مخترع تلسکوپ شکستی نجومی را گالیله می‌دانیم. او بود که برای اولین بار با استفاده از دو عدسی که خود ساخته بود توانست آسمان را رصد کند و به بررسی ماه، اقمار مشتری، و سایر اجرام آسمانی بپردازد. بزرگنمایی اولین تلسکوپ گالیله حدود ۳ برابر بود ولی بعدها توانست تلسکوپی با بزرگنمایی ۳۰ برابر نیز بسازد. با این وجود تلسکوپهای گالیله کیفیت بالایی نداشتند و دلیل آن مشکل بودن ساخت عدسی و همچنین وجود شیشه‌های نامرغوب بود.
در حدود سال‌های ۱۶۷۰ میلادی اسحاق نیوتون دانشمند انگلیسی توانست سیستم نوری جدیدی را پایه ریزی کند که بعدها تلسکوپ بازتابی یا نیوتونی نام گرفت. وسیله او از یک آینه مقعر و یک آینه تخت تشکیل می‌شد که در یک لوله قرار گرفته بودند. آینه تلسکوپ نیوتون از فلز ساخته شده بود و قطری در حدود ۵ سانتی متر داشت بهمین دلیل تصاویری که ایجاد می‌کرد بسیار مبهم بودند.
حدود ۴ سال بعد از اختراع نیوتون فردی بنام جویلام کسگرین طرح جدیدی را برای تلسکوپ نیوتون ارائه کرد. در این طرح نور بازتاب شده از آینه مقعر بجای بازتاب از آینه تخت بوسیله یک آینه محدب به پشت لوله ارسال میشود. مهمترین مزیت این طرح کوتاه تر شدن طول لوله تلسکوپ در حدود نصف طول اولیه بود و این امر برای تلسکوپهای غول پیکر امروزی بسیار اهمیت می‌یابد. با این وجود طرح کسگرین مورد استقبال قرار نگرفت و سال‌ها بعد دانشمندان به اهمیت آن پی بردند.
پس از حدود دو قرن روند ارتقا و بهبود کیفیت نوری تلسکوپها ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۹۳۰ عینک سازی بنام برنارد اشمیت وسیله جدیدی اختراع کرد. در این طرح از یک تیغه شیشه‌ای مخصوص استفاده می‌شد که بر سر تلسکوپهای بازتابی قرار می‌گرفت و ابیراهی کروی را از بین می‌برد و دیگر احتیاجی به ساخت آینه‌های سهموی نبود. علاوه بر این‌ها این نوع تلسکوپها میدان دید بسیار بالایی داشتند و اگر با سیستم کسگرین مخلوط می‌شدند تلسکوپی بدست می‌آمد که از هر جهت بر سایر تلسکوپها برتری داشت. امروزه بسیاری از منجمان نیمه آماتور از این تلسکوپها استفاده می‌کنند.
پس این اختراعات تلسکوپها روزبه روز پیشرفت کردند و از کیفیت بهتری برخوردار شدند. کم کم امکانات بیشتری به تلسکوپها اضافه شد و کارخانجات ساخت ابزار آلات نجومی پا به عرصه حیات نهادند. از این میان می‌توان کارخانجات Meade و Celestron آمریکایی، Tal روسی و Vixen ژاپنی را نام برد که امروزه بین منجمان آماتور و حرفه‌ای شهرت خاصی کسب کرده‌اند. با وجود این حرف‌ها هنوز هم بسیاری از ستاره شناسان تلسکوپشان را خودشان می‌سازند. رصد اجرام آسمانی از درون تلسکوپی که خود شخص آن را ساخته‌است صفای خاصی دارد!
اغلب گالیله را نخستین کسی می‌دانند که از تلسکوپ برای مشاهدات نجومی بهره گرفت. تا آن زمان شناخت بشر از آسمان محدود به قوه بینایی بود و ابزاری برای مشاهده آسمان وجود نداشت. اخترشناسانی چون گالیله و کپلر به کمک تلسکوپ دامنه آگاهی بشر از هستی را وسعت بخشیدند. این منجمان با بهره گیری از تلسکوپ، بر باورهای باطل بشر درباره مرکزیت زمین در کائنات، خط بطلان کشیدند.
تلسکوپ در سده ۱۸ میلادی برای ستارهشناسان به ابزاری غیر قابل چشم پوشی بدل شده بود. با پیشرفت فن تراش عدسی‌ها و دانش اپتیک، تلسکوپهای بزرگتر و بهتر در رصد خانه‌ها نصب شد. حال آدمی سیارات و ستارگانی را می‌دید که پیش از اختراع تلسکوپ از وجود آنها بی خبر بود. او به یاری تلسکوپ پی برد جهان بزرگتر از پندارهایش است.
با افزایش بزرگنمایی و وضوح تصاویر تلسکوپها، دامنه شناخت بشر از دنیای پیرامونش، بزرگ و بزرگتر شد. با این حال در آغاز سده بیستم، اغلب ستاره شناسان اعتقاد داشتند که، جهان فقط از یک کهکشان تشکیل شده‌است که همان راه شیری است که منظومه خورشیدی از اجزای آن است.
در سال ۱۹۲۴ ادوین هابل، ستاره شناس آمریکایی با استفاده از تلسکوپ ۱۰۰ اینچی خود کهکشانهای بسیاری، خارج از کهکشان راه شیری، رصد کرد. وی مشاهده کرد که کهشکانها در حال دور شدن از یکدیگر هستند. پس جهان در حال گسترش است. کشف وی بار دیگر مرزهای شناخت هستی را فروریخت و در پی آن نظریه انفجار بزرگ مطرح شد که تاکنون بهترین پاسخ به دورشدن کهکشانهاست.
اخترشناسان برای مشاهده بهتر آسمان، تلسکوپها را در کوهستانها و نواحی عاری از گرد و غبار و نور شهرها، نصب می‌کنند با این وجود برای رصد آسمان، در بند شرایط جوی هستند.
کلمه تلسکوپ طیف گسترده ای از وسایل را پوشش میدهد وتعریف دقیق ان مشکل است.همه انها(ابزاری که تحت کلمه تلسکوپ شناخته میشوند)مشخصه ای از تابش‌های الکترومغناطیس دارد که در چند وضعیت مطالعه یا انالیز شوند.نوع غالبا رایج تلسکوپ نوری است.انواع دیگری نیز وجود دارند که در ادامه ذکر میشوند.
تلسکوپ نیوتونی
تلسکوپ کاسگرین
تلسکوپ گالیله‌ای
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین
تلسکوپ گالیله‌ای
بزرگنمایی در این تلسکوپها بر اساس یک عدسی که در جلوی دهنه تلسکوپ قرار دارد انجام می‌گیرید و روش استفاده شده در آنها مانند دوربین‌های دوچشمی معمولی است. هزینه این تلسکوپها در سطوح حرفه‌ای عموماً بسیار بیشتر از مدل‌های دیگر است، و کیفیت بهتری را نیز ارائه می‌کنند.
تلسکوپ نیوتنی
یک تلسکوپ مدرن آماتوری
بزرگنمایی در این تلسکوپها بر اساس یک آینه مقعر انجام میشود که روی آن پوششی از آلومینیوم دارد. پوشش آلومینیومی باعث میشود که اکسیده شدن آن باعث از بین رفتن قابلیت بازتاب آینه نشود. در بعضی دیگر از تلسکوپها از نقره استفاده میشود سپس روی آن پوششی قرار می‌گیرد که اکسیده نشود.
روش کارکرد این تلسکوپهای نیوتونی بدین صورت است: ابتدا پرتوها وارد تلسکوپ میشوند، سپس توسط آینه مقعر اصلی به نزدیکی دهانه تلسکوپ باز می‌گردند، و از آنجا توسط یک آینه یا منشور به سمت چشمی تلسکوپ بازتابیده میشوند.
این تلسکوپها عموماً قیمت مناسبی نسبت به نوع‌های دیگر دارند، و استفاده زیادی از آنها بخصوص در نجوم آماتوری میشود.
تلسکوپهای نیوتونی عموماً طول بلندی دارند، همچنین پس از مدتی نیاز به تمیز کردن آینه، و پس از آن بسته به کیفیت روکش آلومینیوم آینه، نیاز به تجدید روکش دارند.
تلسکوپ کاسگرین
در این روش، مرکز آینه اصلی تلسکوپ توسط تکنولوژی خاصی سوراخ شده، و چشمی در پشت تلسکوپ قرار می‌گیرد. همچنین آینه یا منشور جلوی تلسکوپ که پرتوهای نور را به سمت بدنه، یه چشمی هدایت می‌کرد، اکنون تنها پرتوها را به صورت مستقیم به آینه اصلی بازتاب می‌کند.
تلسکوپ فضایی مادون قرمز IRAS
در این روش به دلیل اینکه پرتوها طول تلسکوپ را دوبار طی می‌کنند، طول تلسکوپ به نصف کاهش می‌یابد.
از روش کاسگرین در لنزهای آینه‌ای دوربین‌ها نیز استفاده میشود.
تیغه اشمیت
در بسیاری از تلسکوپهای امروزی، برای رفع مشکلات و خطاهای نوری که بخاطر نوع تراش آینه بوجود می‌آید، در دهانه تلسکوپ تیغه باریکی به نام تیغه اشمیت قرار می‌گیرد که کار تصحیح این خطا را بر عهده دارد و بر اساس تراش و خطای آینه ساخته میشود.
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین به تلسکوپی گفته میشود که از هر دو فن‌آوری کاسگرین و تیغه اشمیت در آن استفاده شده باشد. این روش عموماً برای تلسکوپهای ۸ اینچ به بالا به کار می‌رود.
اجزاء تلسکوپ
وسایل ضروری برای یک تلسکوپ نیوتنی (بازتابی) عبارتند از:
۱)آینه اصلی: وظیفه این قطعه جمع کردن نور از اجرام آسمانی و بازتاب آن می‌باشد. می‌توانید آن را خودتان بتراشید و یا خریداری نمایید.
۲)هلدر(نگهدارنده) آینه اصلی : این قطعه آینه اصلی را در خود مهار می‌کند و با پیچ‌هایی که در پشت آن نصب شده می‌توان تلسکوپ را همخط نمود.
۳)آینه ثانویه : کار اصلی این قطعه انعکاس نور بازتاب شده از آینه اصلی، به کنار لوله‌است.
۴)هلدر(نگهدارنده) آینه ثانویه : این قطعه آینه ثانویه را در خود مهار می‌کند و با پیچ‌هایی که در پشت آن نصب شده می‌توان تلسکوپ را همخط نمود.
۵)چشمی : وظیفه این وسیله جمع آوری پرتوهای نور منعکس شده و ارسال آن به چشم است.
۶)فوکوسر (تنظیم کننده) چشمی : با این قطعه می‌توان چشمی را عقب جلو کرد و با آن واضح‌ترین تصویر را برای چشم خود بدست آورد.
۷)لوله : تمامی قطعاتی که در بالا ذکر شد در لوله قرار می‌گیرد.
۸)مقر : وظیفه نگهداری و مهار لوله را بر عهده دارد و می‌توان با آن جهت لوله را تنظیم نمود ؛ مقر میتواند از نوع سمت ارتفاعی یا استوایی باشد.
۹)پایه : مقر به همراه لوله بر روی پایه ثابت میشود. یک پایه خوب باید محکم و بدون لرزش باشد.
وسایل اختیاری برای یک تلسکوپ عبارتند از :
۱)دوربین جوینده و نگهدارنده آن : یک دوربین کوچک که بموازات لوله تلسکوپ نصب شده‌است، جستجوی اجرام را بسیار ساده می‌کند.
۲)نگهدارنده (رابط) دوربین عکاسی : این وسیله دوربین عکاسی را به فوکوسر وصل می‌کند و با آن می‌توان به عکاسی از اجرام آسمانی پرداخت. بسته به نوع دوربین رابط‌های مختلفی استفاده میشوند.
۳)درپوش لوله : وسیله‌است که بر سر لوله تلسکوپ قرار می‌گیرد و مانع ورود گردوخاک به درون تلسکوپ میشود.
۴)فیلترها (پالایه‌ها) : فیلترهایی که به چشمی یا سر لوله تلسکوپ وصل و برای مقاصد مختلفی استفاده میشوند. مثلا : پالایه ماه، پالایه خورشیدی، پالایه سحابی و…
نمودار طیف الکترومغناطیس مخابره جوی کره زمین و انواع تلسکوپهایی که برای عکس گرفتن از قسمت‌های مختلف طیف به کار می‌رود.
تلسکوپها را به سه گروه عمده تقسیم بندی می‌کنند :
۱) تلسکوپهای شکستی
۲) تلسکوپهای بازتابی
۳) تلسکوپهای شکستی – بازتابی
تلسکوپهای شکستی
این تلسکوپها معمولاً از یک عدسی همگرا تشکیل میشوند که کار جمع آوری نور را انجام میدهد. نور همگرا شده بسوی عدسی چشمی و سپس بسوی چشم هدایت میشود. مخترع این دسته تلسکوپها گالیله‌است. همین دلیل به این دسته، تلسکوپ گالیله‌ای نیز می‌گویند.
مزایا : کیفیت بالای تصویر در صورت مرغوب بودن عدسی‌ها - میدان دید بالا
در این تلسکوپها جمع آوری نور به عهده یک آینه مقعر است. این آینه میتواند قسمتی از یک کره یا قسمتی از یک سهمی باشد. نور جمع آوری شده توسط یک آینه ثانویه به بیرون از لوله تلسکوپ هدایت شده و به عدسی چشمی ارسال میشود. در تلسکوپهای بازتابی اگر از آینه سهموی شود ابیراهی کروی به حداقل کاهش می‌یابد. مخترع این دسته تلسکوپها نیوتن است. همین دلیل به این دسته، تلسکوپ نیوتنی نیز می‌گویند.
ساخت این تلسکوپها بسیار راحت تر از انواع دیگر تلسکوپ هاست بهمین دلیل بسیاری از منجمین آماتور از تلسکوپهای بازتابی استفاده می‌کنند.
مزایا : قیمت پایین - عدم ابیراهی رنگی
معایب : ساختن آینه مقعر سهموی مشکل است - میدان دید کم
تلسکوپهای شکستی - بازتابی
این تلسکوپها شبیه به تلسکوپهای بازتابی هستند، با این تفاوت که در ساخت آنان وسایلی به کار برده‌اند تا بتوان آینه کروی را طوری بکار برد که به آینه سهموی احتیاجی نباشد. تلسکوپهای اشمیت و ماکسوتف - باورز از این دسته‌اند.
مدل‌های Meade LX و همچنین مدلهایی از کارخانه Celestron نمونه‌هایی از این تلسکوپها هستند که با کیفیت بسیار بالایی با بازار عرضه میشوند
مزایا : کوتاه بودن طول لوله تلسکوپ - میدان دید بالا
معایب : ساخت تیغه تصحیح کننده یا عدسی هلالی برای آماتورها امکان پذیر نیست - قیمت بالا
استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
پایه‌های سمت-ارتفاعی، درست مانند پایه‌های دروبین عکاسی فقط به بالا و پایین و چپ و راست حرکت می‌کنند و از این رو لوله تلسکوپ فقط در همین جهات حرکت خواهد کرد. بهترین نوع از پایه‌های سمت-ارتفاعی، آنهایی هستند که پیچ حرکت آرام دارند که به درد دنبال کردن جرم مورد نظر می‌خورند (البته فقط در جهت‌های گفته شده). با وجود این، پایه‌های سمت-ارتقاعی نمی‌توانند ستاره‌ها را در حرکت قوسی شان دنبال کند.
رادیو تلسکوپ
رادیو تلسکوپها انتن‌های رادیویی کنترل شونده ای هستند که در اخترشناسی رادیویی استفاده میشوند.این دیشها گاهی روی شبکه فلزی رسانایی با دهانه ای کوچکتر ازطول موج در حال مشاهده ساخته میشوند.رادیوتلسکوپهاچندقسمتی از جفت یا گروههای بزرگتری ازاین دیشها ساخته شده اند.برای بر هم نهی دهانه‌های مجازی که اندازه‌های یکسانی دارند به منظور تفکیک بین 2تلسکوپ. این فرایند به تطبیق دهانه‌ها معروف است.رکورد فعلی مربوط به انذازه چینش تلسکوپها برای سال 2005 است که برای چندین بار عرض زمین با استفاده از پایه‌های فضایی براساس تداخل طولانی‌ترین مدار مبنا(VLBI) تلسکوپهااز قبیل هالسی(HALCA)ژاپنی( ازمایشگاه پیشرفته برای ارتباطات و نجوم) ماهوارهVSOP(VLBI برنامه رصد فضایی) با استفاده ازاطلاعات نوری(کنار هم قرار دادن تلسکوپهایی نوری) ومانع دید شدن تداخل دهانه‌ها در تلسکوپهای بازتابی تنها برهم نهی دهانه‌ها هم اکنون در مورد تلسکوپهای نوری نیز عملی شده است.از رادیوتلسکوپها برای گرداوری اشعه میکروموجی استفاده میشود.همچنین برای گرداوری اشعه وقتی که یک نور مرئی یا تیرگی (از قبیل اخترنماها) مانع میشود.بعضی از رادیو تلسکوپهادرپروژه هایی از قبیلSETI ورصدخانهAREIBO برای بررسی کردن زندگی EXTERRESTRIAL استفاده میشوند.
رادیو تلسکوپ نوعی آنتن رادیویی است که در اخترشناسی رادیویی به منظور پیدا کردن و جمع آوری اطلاعات از ماهواره‌ها و کاوشگرهای فضایی و هر گونه منبع رادیویی در فضا استفاده میشود.
این نوع تلسکوپها با تلسکوپهای نوری متفاوت اند چون فقط می‌توانند از منابع رادیویی اطلاعات بگیرند.
رادیو تلسکوپها دارای دیش‌های بزرگی هستند که به صورت تکی یا چند تایی کار می‌کنند و معمولاً برای جلوگیری از تداخل امواج الکترومغناطیسی منتشر شده از تلویزیون و رادیو و رادار و...در مکان‌های خالی از جمعیت واقع شده‌اند این دقیقا مانند تلسکوپهای نوری است که باید از آلودگی نوری پرهیزکند.
رادیو تلسکوپ برای مطالعه رخدادهای رادیویی از ستاره ها, کهکشان‌ها اخترنماها ,و سایر اشیا فضایی استفاده میشود در طول موجی بین ۱۰ متر (۳۰ مگاهرتز) و ۱ میلیمتر(۳۰۰مگاهرتز) در طول موج‌های بلند تر مانند ۲۰ سانتیمتر(۱۰۵ گیگاهرتز) بی قاعدگی‌ها در طبقه یونسفر زمین باعث خمیدگی امواج ورودی میشود, به این پدیده جرقه زدن می‌گویند که قابل قیاس با چشمک زدن ستارگان در طول موج مرئی میشود جذب امواج کهکشانی توسط لایه یونسفر با افزایش طول موج افزایش می‌یابد تا جایی که طول موجها ی بالاتر از ۱۰ متر با رادیو تلسکوپهای زمینی قابل دریافت نیستند.
رادیو تلسکوپهای اولیه
اولین آنتن رادیویی استفاده شده برای تشخیص منابع رادیویی نجومی توسط Karl Guthe Jansky یکی از مهندسان لابراتوار تلفن بل در سال ۱۹۳۱ ساخته شد.جان اسکای شغل خود را به شناسایی منابع ایستا که توانایی مداخله با سرویس رادیویی تلفن را دارند اختصاص داد.آنتن جان اسکای برای دریافت سیکنال‌های رادیویی موج کوتاه در یک فرکانس ۲۰٫۵ MHz (طول موجی تقریبا ۱۴٫۶ m) طراحی شده بود. آن نصب شده بوددر یک صفحه گردون که اجازه می‌داد تابه هر سمتی بچرخد، و چرخ و فلک جان اسکای نام گرفت.آن دارای ضخامتی تقریبا ۱۰۰ فوت(۳۰ متر)و ۲۰فوت (۶ متر)ارتفاع بود.وبوسیله مجموعهای از چهار چرخ چرخش و هدایت می‌شددر دریافت منابع رادیویی مزاحم (ایستا) و می‌توانست با دقت اشاره کند.بخشی کوچک امواج از یک طرف آنتن با سیستم خودکار و کاغذ آنالوگ ذخیره می‌شدند.بعد از ثبت سیکنال هااز همه مسیرها در چندین ماه، جان اسکای عاقبت آنها را به سه نوع ایستا دسته بندی کرد:نزدیک بوسیله توفان همراه بااذرخش وصاعقه، دور توفان همراه بااذرخش وصاعقه و یک صدای ضعیف هیس از منبعی نا شناخته.
اخترشناسی رادیویی
اخترشناسی رادیویی یکی از شاخه‌های مهم اخترشناسی است که به مطالعه اجرام سماوی در زمینه امواج الکترومغناطیسی می‌پردازد.
تکنیک‌های اخترشناسی رادیویی شبیه به تکنیک‌های اخترشناسی اپتیکی است با این تفاوت که در اخترشناسی رادیویی از رادیو تلسکوپ استفاده میشود ولی در اخترشناسی از تلسکوپ نوری از این رو تنها میتواند از منابع رادیویی اطلاعت بگیرد.
این ایده که اجرام سماوی می‌توانند تشعشعات رادیویی داشته باشند نخستین بار توسط معادله ماکسول نشان داده شد که تشعشات رادیویی از ستارگان می‌توانند با هر طول موجی وجود داشته باشند.
بسیاری از دانشمندان برجسته مانند توماس الوا ادیسون ,الیور جوزف لوج, و ماکس پلانک پیش بینی کرده بودنند که خورشید دارای تشعشعات رادیویی است. حتی لوج سعی کرد که سیگنال‌های خورشیدی را دریافت کند ولی به دلیل مشکلات دستگاهش در این امر موفق نبود.
اولین تشعشعات دریافت شده از یک منبع رادیویی در فضا که به طور اتفاقی در اوایل دهه ۳۰ ثبت شد به وسیله کارل گوت جانسکی انجام شد. او که به عنوان یک مهندس در آزمایشگاه تلفن بل کار می‌کرد در حال تحقیق و بررسی روی فرستادن امواج صوتی به آن سوی اقیانوس اطلس بود که بدین منظور از یک آنتن بزرگ استفاده می‌کرد سپس او متوجه شد که سیستم آنالوگ ضبط وی مدام یک سیگنال را از منبعی نامعین ضبط می‌کند از آنجا که این سیگنال روزی شدت گرفت جانسکی گمان کرد که منبع آن ممکن است خورشید باشد. پس از بررسی‌ها او متوجه شد که سیگنال دقیقا با طلوع و غروب خورشید مطابق نیست ولی در عوض در یک سیکل ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه تکرار میشود نوعی از اجرام سماوی که ساکن در کره سماوی می‌باشند و با شب و روز زمین می‌چرخند با مقایسه مشاهدات وی با نقشه‌های فضایی ,دریافت که این سیگنال‌ها از کهکشان راه شیری می‌آید و در مرکز کهکشان قوت می‌گیرد در صورت فلکی کماندار او نتایج مشاهدات و اکتشافاتش را در سال ۱۹۳۳ رسما اعلام کرد. ولی از آنجا که آزمایشگاه بل وی را به شاخه دیگری منتقل کرد او نتوانست تحقیقات خود را در این زمینه ادامه دهد. گرت ربر با ساختن یک دیش شلجمی با ۹ متر طول در شعاع که در ساخت رادیو تلسکوپ استفاده می‌شد کمک شایانی به اخترشناسی رادیوی کرد این کار در ۱۹۳۷ انجام گرفت بعد از مدتی وی موفق به ترسیم اولین نقشه آسمانی از امواج رادیویی شد.
در ۱۹۴۲ ج.س هی که یک محقق نظامی در بریتانیا بود کشف کرد که خورشید امواج رادیویی میدهد.
در اوایل دهه ۵۰ مارتین ریل و آنتونی هویش دردانشگاه کمبریج از تداخل سنج امواج که در دانشگاه موجود بود استفاده کرده و موفق به ترسیم نقشه‌های معروف ۲c و ۳c شدند.
تلسکوپهای ذرات پر انرژی:
تلسکوپ امواج ایکس از تلسکوپWOLTER که ترکیب شده ازشکل حلقوی اجمالی اینه‌های ساخته شده از فلزات سنگین قادر به بازتاب امواج با درجه کم هستند،استفاده می کنند.این آینه‌ها معمولاً مقطعی از یک سهمی دوران داده شده و هذلولی یا بیضی هستند.در سال1952هانس والتر سه راه که یک تلسکوپ می توانست با استفاده از این نوع خاص از آینه‌ها ساخته شود را شرح داد.تلسکوپهای امواج گاما مانع از تمرکز کامل می شوند و از پنهان کردن رمزی دهانه استفاده می کنند.الگوهای پنهان کردن ایجاد شده می تواند برای تشکیل یک تصویر احیا شوند. تلسکوپهای امواج ایکس و گاما معمولاً در ماهواره هایی در مدار زمین یا بالن‌های بلند پرواز خارج از جو زمین که برای این قسمت از طیف الکترو مغناطیس مات هست،قرار دارند. در گونه‌های دیگر از تلسکوپهای ذرات پرانرژی،هیچ سیستم تشکیل تصویر نوری وجود ندارد.تلسکوپهای امواج کیهانی معمولاً از کنار هم قرار دادن انواع آشکار سازهای مختلف پخش شده در یک منطقه بزرگ،تشکیل شده اند.تلسکوپ نوترینو از جرم زیادی از آب ویخ احاطه شده به وسیله مجموعه ای از آشکار سازهای حساس به نور به نام لولهPHOTOMULTIPLIERتشکیل شده است.
راهنمای خرید تلسکوپ
بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟
در بعضی از این تبلیغات‌ها می‌نویسند: تلسکوپ با بزرگنمایی بیش از ۵۰۰ برابر و بدین وسیله می‌خواهند وانمود کنند هر چه قدرت بزرگنمایی تلسکوپ بیشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما این قضیه حقیقت ندارد. برعکس، از نظر متخصصین بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. به طور نظری، تلسکوپها را می‌توان طوری ساخت که بزرگنمایی بسیار زیادی داشته باشند اما برای بدست آوردن بیشترین بزرگنمایی تلسکوپ باید این نکته را در نظر داشت که تصویر بدست آمده باید واضح و از کیفیتی قابل قبول برخوردار باشد. این در صورتی است که به ازای هر ۵/۲ سانتی متر قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از ۵۰ برابر بزرگنمایی به دست آورد. پس بهترین بزرگنمایی قابل قبول برای یک تلسکوپ ۳ اینچی (۷۵ میلیمتری) ۱۵۰ برابر است. استفاده از بزرگنمایی‌های بیشتر (استفاده از چشمی‌های با فاصله کانونی کم) تصویری نا واضح و مات به دست خواهد داد.
بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی: فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمی = m
رصدخانه ملی رادیویی آمریکا واقع در ایالت نیومکزیکو.
مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟
مشخصه اصلی یک تلسکوپ گشودگی (قطر عدسی یا آینه اصلی) آن است. هرچه قطر گشودگی تلسکوپ بیشتر باشد نور بیشتری را جمع آوری می‌کند و تصویر واضح و روشنتری به دست میدهد. در این صورت می‌توان اجرام کم نوری مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها را دید.
توان جمع آوری نور، با مجذور قطر عدسی متناسب است. قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً ۶ میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر ۲۴ میلی متر (۴ برابر قطر چشم)، ۱۶ بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می‌کند. تلسکوپ ۴۸ میلی متری، ۶۴ بار بیش ازچشم نور جمع می‌کند و... توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می‌کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب میشود. عدد ۵/۱۲ تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک (a) نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی
کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟
معمولاً تلسکوپها را به دو نوع اصلی شکستی و بازتابی تقسیم می‌کنند. در تلسکوپ شکستی از یک عدسی برای جمع آوری و کانونی کردن نور استفاده میشود. در تلسکوپ بازتابی یک آینه مقعر نور را کانونی می‌کند. هر دو برای رصد مناسبند. اما هر کدام مزایایی خاص دارند. تلسکوپهای بازتابی اغلب گشودگی زیاد دارند، اما نسبتاً ارزان هستند. (قیمت یک بازتابی ۴ اینچی و یا ۱۰۰ میلی متری تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است در حالی که بهای یک شکستی با همین قطر حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است).
با وجود این تلسکوپهای شکستی معمولاً تصاویری واضح تر نسبت به تلسکوپهای بازتابی به دست می‌دهند. منجمان آماتوری که می‌خواهند جزئیات سطح سیارات را نگاه کنند از تسلکوپ شکستی، و آنهایی که می‌خواهند به اجرام کم نور مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها نگاه کنند از تلسکوپ بازتابی استفاده کنند.
نوع سومی هم از تلسکوپها به بازار آمده‌است که تقریباً ترکیبی از این دو نوه به نام کاتادیوپتریک که در آنها از آینه مقعر به عنوان شیئی و از یک عدسی تصحیح کننده در جلوی لوله تلسکوپ استفاده میشود. به این نوع تلسکوپ اشمیت-کاسگرن هم گفته میشود. حسن این نوع تلسکوپها در آن است که معمولاً طول لوله تلسکوپ کمتر است و عدسی ابتدای لوله نقش تصحیح کننده پرتوهای نور را دارد. این مدل‌ها هم محسنات تلسکوپهای بازتابی و هم شکستی را دارا است و حجم کم آنها حمل و نقل شان را ساده می‌کند. اما قیمت آنها کمی گران است. دو تولید کننده عمده این تلسکوپها، شرکت Celestron و دیگری Meade است. تلسکوپهای شرکت Celestron از نظر اپتیکی از شرکت Meade پیشی گرفته‌است. اما شرکت Meade در بخش الکترونیکی تلسکوپ از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.
تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟
این حقیقت دارد که تلسکوپ بزرگتر جزئیات بیشتر و اجرام کم نورتر را بهتر نشان می‌دهند بسیاری را به این باور می‌کشانند، که تلسکوپهای کوچک ارزش خریدن ندارند. اما حتی یک تلسکوپ شکستی ۶۰ میلیمتری میتواند با نشان دادن اجرام زیادی شما را سال‌ها سرگرم و مجذوب کند. بسیاری از علاقمندان به ستاره شناسی؛ همین تلسکوپهای کوچک را برای همیشه نگه می‌دارند. اگر چه داشتن یک تلسکوپ بزرگ در تخیل همه ما خانه کرده و آدم را هیجان زده می‌کند، اما داشتن تلسکوپهای بزرگ دردسر هم دارد. برای حمل به حیاط، پشت بام، یا اتوموبیل یا هنگام نصب این تلسکوپها، دردسرشان آشکار میشود. بهترین تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست.
بهترین تلسکوپ، تلسکوپی است که همیشه بتوانید از آن استفاده کنید. حمل و استفاده آسان، معیارهای اصلی برای استفاده از تلسکوپی است که می‌خواهید از آن با لذت رصد کنید.
تلسکوپ در ایران باستان
در تاریخ سلسله پادشاهی یوان در چین مندرج شده که برای تاسیس رصدخانه پکن، به سرپرستی کوئوشوچینگ منجم دربار، تعدادی ابزارهای رصدی از رصدخانه مراغه در ایران خریداری شده است. از جمله این ابزارها ذات الحلق، عضاده (الیداد)، دو لوله رصد، صفحه ای با ساعتهای مساوی، کره سماوی، کره زمین، تورکتوم (نشان دهنده حرکت استوا نسبت به افق) هستند. چینیان لوله رصد را وانگ-تونگ نامیده‌اند. به گفته تاریخ سلسله پادشاهی یوان ایرانیان از این اختراع نه تنها برای رصد اجرام آسمانی، بلکه برای مشاهده دوردست‌ها، به ویژه در دریا سود می‌جسته‌اند. . همین کتاب از حضور دانشمندان چینی به رهبری فائومون‌جی برای کارآموزی در رصدخانه مراغه خبر میدهد.
منبع: تاریخ صنعت و اختراعات، نوشته موریس داماس، چاپ امیرکبیر. ماهنامه پیام دریا، مقاله اختراعات و ابتکارات ایرانیان در پهنه ناوبری، دریانوردی و نجوم، نوشته جعفر سپهری
مطلب برگرفته از وب‌گاه سیمرغ، نوشتاری از امیر صدیقی
تلسکوپهای اپتیکی و رادیویی/ دکتر سعدالله نصیری قیداری/ تهران/ گیتاشناسی/۱۳۸۴
فن آوری تلسکوپها / سی.آر. کیچین/ ترجمهٔ سیّد جواد نورایی/ تهران/ به نشر/ ۱۳۸۰ منابع 1
تلسکوپ وسیله ای است که برای مشاهده اجرام اسمانی فضایی بااستفاده از تابش الکترومغناطیس طراحی شده است.
اولین تلسکوپ کارا درهلند اختراع شد. کلمه تلسکوپ میتواند به تمام حیطه وسایل عملیاتی درسرتاسر ناحیه میدان الکترومغناطیس اشاره داسته باشد. به معنای دوردست وVÎℰΤΤОKδ به معنای (Tele )ΤňλE کلمه تلسکوپ ازکلمه یونانی مشاهده کردن گرفته شده است . SОΤΤОKδℰ𝛌nΤ ( epοcsleet ) به معنای دوربین در سال 1611 توسط یک ریاضی دان یونانی به نام " جیووانی دمیسیانی "اختراع شده به عنوان یکی ازسازه‌های گالیله در یک ضیافت به اکادمی Deilincei اهدا شد.
فهرست مندرجات:
۱ پیشینه
۲ انواع تلسکوپ۳ بزرگترین تلسکوپهای جهان
۴ اجزاء تلسکوپ
۵ انواع تلسکوپها
۵.۱ تلسکوپهای شکستی
۵.۲ تلسکوپهای بازتابی
۵.۳ تلسکوپهای شکستی - بازتابی
۶ استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
۷ رادیو تلسکوپ
۷.۱ رادیو تلسکوپهای اولیه
۷.۲ اخترشناسی رادیویی
۷.۲.۱ تاریخچه
۸ راهنمای خرید تلسکوپ
۹ مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟
۱۰ کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟
۱۱ تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟
۱۲ تلسکوپ در ایران باستان
۱۳ جستارهای وابسته
۱۴ منابع
۱۵ پیوند به بیرون
اولین مدارک استفاده از تلسکوپ مربوط به تلسکوپ شکستی است که در سال1608درهلند پدیدار شد پیشرفت ان به3نفرنسبت داده میشود:لیپرشی و زاخاریاس جانسن که در میدل بارگ عینک ساز بود وجاکوب میتیوس ازشهر الکمار.گالیله درسالهای بعد اصلاحات بزرگی روی این طرح انجام داد این پدیده که در اینه میتواند به جای عدسی مورد استفاده گیرد محصول تحقیقی بود که مدت کمی پس از اختراع تلسکوپ شکستی انجام شد.استفاده از اینه‌های سهمی گون باعث وجود مزایای:کاهش اصولی خطای کروی و عدم وجود خطای رنگی شد که تعداد زیادی طرح پیشنهادی وچندین تلاش برای ساخت اینه بازتابی را در پی داشت.درسال 1668 ایزاک نیوتن اولین تلسکوپ بازتابی کاربردی را ساخت که بعدها تلسکوپ بازتابی نیوتنی نام گرفت. اختراع عدسی بی رنگ در سال 1733خطای رنگی را اندکی تصحیح کرد.امروزه توانایی ساخت عدسی‌های ساده کوتاهترنقش مهمی در تلسکوپهای شکستی دارد.تلسکوپ بازتابی اگرچه توسط مشکلات رنگی موجود در شکستهای نور محدود نمیشود اما بر اثر تیرگی سریع دچار اختلال میشوند که این مشکل با استفاده از اینه‌های فلزی که در طب کاربرد داشتند حل شد ومشکل سبک سازی اینه‌های فلزی نیز باساخت اینه‌های شیشه ای نقره اندود درسال 1857و اینه‌های اندود شده توسط الومینیوم درسال 1932 حل شد. حداکثر اندازه فیزیکی برای تلسکوپهای شکستی درحدود1متر(40)اینچ است.اکثریت قریب اتفاق تلسکوپهای ساخته شده در قرن بیستم ازنوع بازتابی بودند بزرگترین تلسکوپهای بازتابی در حال کار بزرگتر از 10 متر(33فوت)است قرن بیستم همچنین پیشرفت در ساخت تلسکوپهای فعال در طیف بزرگ از طول موجها(از امواج رادیویی تا امواج گاما)را نشان میدهد.اولین تلسکوپ رادیویی هدفمند نیز در سال 1937 وارد عملیات ساخت شد.سپس پیشرفت شگرفی در تنوع مجموعه ابزار نجومی انجام شد.
ساخت دوربین را اولین بار به یک عینک ساز هلندی بنام هانس لیپرشی نسبت می‌دهند. وی با کنار هم گذاشتن چند عدسی توانسته بود وسیله‌ای بسازد که اجسام دور را بزرگ تر نشان دهد.
اما بدون شک اولین مخترع تلسکوپ شکستی نجومی را گالیله می‌دانیم. او بود که برای اولین بار با استفاده از دو عدسی که خود ساخته بود توانست آسمان را رصد کند و به بررسی ماه، اقمار مشتری، و سایر اجرام آسمانی بپردازد. بزرگنمایی اولین تلسکوپ گالیله حدود ۳ برابر بود ولی بعدها توانست تلسکوپی با بزرگنمایی ۳۰ برابر نیز بسازد. با این وجود تلسکوپهای گالیله کیفیت بالایی نداشتند و دلیل آن مشکل بودن ساخت عدسی و همچنین وجود شیشه‌های نامرغوب بود.
در حدود سال‌های ۱۶۷۰ میلادی اسحاق نیوتون دانشمند انگلیسی توانست سیستم نوری جدیدی را پایه ریزی کند که بعدها تلسکوپ بازتابی یا نیوتونی نام گرفت. وسیله او از یک آینه مقعر و یک آینه تخت تشکیل می‌شد که در یک لوله قرار گرفته بودند. آینه تلسکوپ نیوتون از فلز ساخته شده بود و قطری در حدود ۵ سانتی متر داشت بهمین دلیل تصاویری که ایجاد می‌کرد بسیار مبهم بودند.
حدود ۴ سال بعد از اختراع نیوتون فردی بنام جویلام کسگرین طرح جدیدی را برای تلسکوپ نیوتون ارائه کرد. در این طرح نور بازتاب شده از آینه مقعر بجای بازتاب از آینه تخت بوسیله یک آینه محدب به پشت لوله ارسال میشود. مهمترین مزیت این طرح کوتاه تر شدن طول لوله تلسکوپ در حدود نصف طول اولیه بود و این امر برای تلسکوپهای غول پیکر امروزی بسیار اهمیت می‌یابد. با این وجود طرح کسگرین مورد استقبال قرار نگرفت و سال‌ها بعد دانشمندان به اهمیت آن پی بردند.
پس از حدود دو قرن روند ارتقا و بهبود کیفیت نوری تلسکوپها ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۹۳۰ عینک سازی بنام برنارد اشمیت وسیله جدیدی اختراع کرد. در این طرح از یک تیغه شیشه‌ای مخصوص استفاده می‌شد که بر سر تلسکوپهای بازتابی قرار می‌گرفت و ابیراهی کروی را از بین می‌برد و دیگر احتیاجی به ساخت آینه‌های سهموی نبود. علاوه بر این‌ها این نوع تلسکوپها میدان دید بسیار بالایی داشتند و اگر با سیستم کسگرین مخلوط می‌شدند تلسکوپی بدست می‌آمد که از هر جهت بر سایر تلسکوپها برتری داشت. امروزه بسیاری از منجمان نیمه آماتور از این تلسکوپها استفاده می‌کنند.
پس این اختراعات تلسکوپها روزبه روز پیشرفت کردند و از کیفیت بهتری برخوردار شدند. کم کم امکانات بیشتری به تلسکوپها اضافه شد و کارخانجات ساخت ابزار آلات نجومی پا به عرصه حیات نهادند. از این میان می‌توان کارخانجات Meade و Celestron آمریکایی، Tal روسی و Vixen ژاپنی را نام برد که امروزه بین منجمان آماتور و حرفه‌ای شهرت خاصی کسب کرده‌اند. با وجود این حرف‌ها هنوز هم بسیاری از ستاره شناسان تلسکوپشان را خودشان می‌سازند. رصد اجرام آسمانی از درون تلسکوپی که خود شخص آن را ساخته‌است صفای خاصی دارد!
اغلب گالیله را نخستین کسی می‌دانند که از تلسکوپ برای مشاهدات نجومی بهره گرفت. تا آن زمان شناخت بشر از آسمان محدود به قوه بینایی بود و ابزاری برای مشاهده آسمان وجود نداشت. اخترشناسانی چون گالیله و کپلر به کمک تلسکوپ دامنه آگاهی بشر از هستی را وسعت بخشیدند. این منجمان با بهره گیری از تلسکوپ، بر باورهای باطل بشر درباره مرکزیت زمین در کائنات، خط بطلان کشیدند.
تلسکوپ در سده ۱۸ میلادی برای ستارهشناسان به ابزاری غیر قابل چشم پوشی بدل شده بود. با پیشرفت فن تراش عدسی‌ها و دانش اپتیک، تلسکوپهای بزرگتر و بهتر در رصد خانه‌ها نصب شد. حال آدمی سیارات و ستارگانی را می‌دید که پیش از اختراع تلسکوپ از وجود آنها بی خبر بود. او به یاری تلسکوپ پی برد جهان بزرگتر از پندارهایش است.
با افزایش بزرگنمایی و وضوح تصاویر تلسکوپها، دامنه شناخت بشر از دنیای پیرامونش، بزرگ و بزرگتر شد. با این حال در آغاز سده بیستم، اغلب ستاره شناسان اعتقاد داشتند که، جهان فقط از یک کهکشان تشکیل شده‌است که همان راه شیری است که منظومه خورشیدی از اجزای آن است.
در سال ۱۹۲۴ ادوین هابل، ستاره شناس آمریکایی با استفاده از تلسکوپ ۱۰۰ اینچی خود کهکشانهای بسیاری، خارج از کهکشان راه شیری، رصد کرد. وی مشاهده کرد که کهشکانها در حال دور شدن از یکدیگر هستند. پس جهان در حال گسترش است. کشف وی بار دیگر مرزهای شناخت هستی را فروریخت و در پی آن نظریه انفجار بزرگ مطرح شد که تاکنون بهترین پاسخ به دورشدن کهکشانهاست.
اخترشناسان برای مشاهده بهتر آسمان، تلسکوپها را در کوهستانها و نواحی عاری از گرد و غبار و نور شهرها، نصب می‌کنند با این وجود برای رصد آسمان، در بند شرایط جوی هستند.
انواع تلسکوپ:
کلمه تلسکوپ طیف گسترده ای از وسایل را پوشش میدهد وتعریف دقیق ان مشکل است.همه انها(ابزاری که تحت کلمه تلسکوپ شناخته میشوند)مشخصه ای از تابش‌های الکترومغناطیس دارد که در چند وضعیت مطالعه یا انالیز شوند.نوع غالبا رایج تلسکوپ نوری است.انواع دیگری نیز وجود دارند که در ادامه ذکر میشوند.
تلسکوپ نیوتونی
تلسکوپ کاسگرین
تلسکوپ گالیله‌ای
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین
تلسکوپ گالیله‌ای
بزرگنمایی در این تلسکوپها بر اساس یک عدسی که در جلوی دهنه تلسکوپ قرار دارد انجام می‌گیرید و روش استفاده شده در آنها مانند دوربین‌های دوچشمی معمولی است. هزینه این تلسکوپها در سطوح حرفه‌ای عموماً بسیار بیشتر از مدل‌های دیگر است، و کیفیت بهتری را نیز ارائه می‌کنند.
تلسکوپ نیوتنی
یک تلسکوپ مدرن آماتوری
بزرگنمایی در این تلسکوپها بر اساس یک آینه مقعر انجام میشود که روی آن پوششی از آلومینیوم دارد. پوشش آلومینیومی باعث میشود که اکسیده شدن آن باعث از بین رفتن قابلیت بازتاب آینه نشود. در بعضی دیگر از تلسکوپها از نقره استفاده میشود سپس روی آن پوششی قرار می‌گیرد که اکسیده نشود.
روش کارکرد این تلسکوپهای نیوتونی بدین صورت است: ابتدا پرتوها وارد تلسکوپ میشوند، سپس توسط آینه مقعر اصلی به نزدیکی دهانه تلسکوپ باز می‌گردند، و از آنجا توسط یک آینه یا منشور به سمت چشمی تلسکوپ بازتابیده میشوند.
این تلسکوپها عموماً قیمت مناسبی نسبت به نوع‌های دیگر دارند، و استفاده زیادی از آنها بخصوص در نجوم آماتوری میشود.
تلسکوپهای نیوتونی عموماً طول بلندی دارند، همچنین پس از مدتی نیاز به تمیز کردن آینه، و پس از آن بسته به کیفیت روکش آلومینیوم آینه، نیاز به تجدید روکش دارند.
تلسکوپ کاسگرین
در این روش، مرکز آینه اصلی تلسکوپ توسط تکنولوژی خاصی سوراخ شده، و چشمی در پشت تلسکوپ قرار می‌گیرد. همچنین آینه یا منشور جلوی تلسکوپ که پرتوهای نور را به سمت بدنه، یه چشمی هدایت می‌کرد، اکنون تنها پرتوها را به صورت مستقیم به آینه اصلی بازتاب می‌کند.
تلسکوپ فضایی مادون قرمز IRAS
در این روش به دلیل اینکه پرتوها طول تلسکوپ را دوبار طی می‌کنند، طول تلسکوپ به نصف کاهش می‌یابد.
از روش کاسگرین در لنزهای آینه‌ای دوربین‌ها نیز استفاده میشود.
تیغه اشمیت
در بسیاری از تلسکوپهای امروزی، برای رفع مشکلات و خطاهای نوری که بخاطر نوع تراش آینه بوجود می‌آید، در دهانه تلسکوپ تیغه باریکی به نام تیغه اشمیت قرار می‌گیرد که کار تصحیح این خطا را بر عهده دارد و بر اساس تراش و خطای آینه ساخته میشود.
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین
تلسکوپ اشمیت-کاسگرین به تلسکوپی گفته میشود که از هر دو فن‌آوری کاسگرین و تیغه اشمیت در آن استفاده شده باشد. این روش عموماً برای تلسکوپهای ۸ اینچ به بالا به کار می‌رود.
اجزاء تلسکوپ
وسایل ضروری برای یک تلسکوپ نیوتنی (بازتابی) عبارتند از:
۱)آینه اصلی: وظیفه این قطعه جمع کردن نور از اجرام آسمانی و بازتاب آن می‌باشد. می‌توانید آن را خودتان بتراشید و یا خریداری نمایید.
۲)هلدر(نگهدارنده) آینه اصلی : این قطعه آینه اصلی را در خود مهار می‌کند و با پیچ‌هایی که در پشت آن نصب شده می‌توان تلسکوپ را همخط نمود.
۳)آینه ثانویه : کار اصلی این قطعه انعکاس نور بازتاب شده از آینه اصلی، به کنار لوله‌است.
۴)هلدر(نگهدارنده) آینه ثانویه : این قطعه آینه ثانویه را در خود مهار می‌کند و با پیچ‌هایی که در پشت آن نصب شده می‌توان تلسکوپ را همخط نمود.
۵)چشمی : وظیفه این وسیله جمع آوری پرتوهای نور منعکس شده و ارسال آن به چشم است.
۶)فوکوسر (تنظیم کننده) چشمی : با این قطعه می‌توان چشمی را عقب جلو کرد و با آن واضح‌ترین تصویر را برای چشم خود بدست آورد.
۷)لوله : تمامی قطعاتی که در بالا ذکر شد در لوله قرار می‌گیرد.
۸)مقر : وظیفه نگهداری و مهار لوله را بر عهده دارد و می‌توان با آن جهت لوله را تنظیم نمود ؛ مقر میتواند از نوع سمت ارتفاعی یا استوایی باشد.
۹)پایه : مقر به همراه لوله بر روی پایه ثابت میشود. یک پایه خوب باید محکم و بدون لرزش باشد.
وسایل اختیاری برای یک تلسکوپ عبارتند از :
۱)دوربین جوینده و نگهدارنده آن : یک دوربین کوچک که بموازات لوله تلسکوپ نصب شده‌است، جستجوی اجرام را بسیار ساده می‌کند.
۲)نگهدارنده (رابط) دوربین عکاسی : این وسیله دوربین عکاسی را به فوکوسر وصل می‌کند و با آن می‌توان به عکاسی از اجرام آسمانی پرداخت. بسته به نوع دوربین رابط‌های مختلفی استفاده میشوند.
۳)درپوش لوله : وسیله‌است که بر سر لوله تلسکوپ قرار می‌گیرد و مانع ورود گردوخاک به درون تلسکوپ میشود.
۴)فیلترها (پالایه‌ها) : فیلترهایی که به چشمی یا سر لوله تلسکوپ وصل و برای مقاصد مختلفی استفاده میشوند. مثلا : پالایه ماه، پالایه خورشیدی، پالایه سحابی و…
نمودار طیف الکترومغناطیس مخابره جوی کره زمین و انواع تلسکوپهایی که برای عکس گرفتن از قسمت‌های مختلف طیف به کار می‌رود.
تلسکوپها را به سه گروه عمده تقسیم بندی می‌کنند :
۱) تلسکوپهای شکستی
۲) تلسکوپهای بازتابی
۳) تلسکوپهای شکستی – بازتابی
تلسکوپهای شکستی
این تلسکوپها معمولاً از یک عدسی همگرا تشکیل میشوند که کار جمع آوری نور را انجام میدهد. نور همگرا شده بسوی عدسی چشمی و سپس بسوی چشم هدایت میشود. مخترع این دسته تلسکوپها گالیله‌است. همین دلیل به این دسته، تلسکوپ گالیله‌ای نیز می‌گویند.
مزایا : کیفیت بالای تصویر در صورت مرغوب بودن عدسی‌ها - میدان دید بالا
معایب : قیمت بالا - ابیراهی رنگی - سنگین بودن
در این تلسکوپها جمع آوری نور به عهده یک آینه مقعر است. این آینه میتواند قسمتی از یک کره یا قسمتی از یک سهمی باشد. نور جمع آوری شده توسط یک آینه ثانویه به بیرون از لوله تلسکوپ هدایت شده و به عدسی چشمی ارسال میشود. در تلسکوپهای بازتابی اگر از آینه سهموی شود ابیراهی کروی به حداقل کاهش می‌یابد. مخترع این دسته تلسکوپها نیوتن است. همین دلیل به این دسته، تلسکوپ نیوتنی نیز می‌گویند.
ساخت این تلسکوپها بسیار راحت تر از انواع دیگر تلسکوپ هاست بهمین دلیل بسیاری از منجمین آماتور از تلسکوپهای بازتابی استفاده می‌کنند.
مزایا : قیمت پایین - عدم ابیراهی رنگی
معایب : ساختن آینه مقعر سهموی مشکل است - میدان دید کم
تلسکوپهای شکستی - بازتابی
این تلسکوپها شبیه به تلسکوپهای بازتابی هستند، با این تفاوت که در ساخت آنان وسایلی به کار برده‌اند تا بتوان آینه کروی را طوری بکار برد که به آینه سهموی احتیاجی نباشد. تلسکوپهای اشمیت و ماکسوتف - باورز از این دسته‌اند.
مدل‌های Meade LX و همچنین مدلهایی از کارخانه Celestron نمونه‌هایی از این تلسکوپها هستند که با کیفیت بسیار بالایی با بازار عرضه میشوند
مزایا : کوتاه بودن طول لوله تلسکوپ - میدان دید بالا
معایب : ساخت تیغه تصحیح کننده یا عدسی هلالی برای آماتورها امکان پذیر نیست - قیمت بالا
استقرار سمت ارتفاعی بهتر است یا استوایی؟
پایه‌های سمت-ارتفاعی، درست مانند پایه‌های دروبین عکاسی فقط به بالا و پایین و چپ و راست حرکت می‌کنند و از این رو لوله تلسکوپ فقط در همین جهات حرکت خواهد کرد. بهترین نوع از پایه‌های سمت-ارتفاعی، آنهایی هستند که پیچ حرکت آرام دارند که به درد دنبال کردن جرم مورد نظر می‌خورند (البته فقط در جهت‌های گفته شده). با وجود این، پایه‌های سمت-ارتقاعی نمی‌توانند ستاره‌ها را در حرکت قوسی شان دنبال کند.
رادیو تلسکوپ
رادیو تلسکوپها انتن‌های رادیویی کنترل شونده ای هستند که در اخترشناسی رادیویی استفاده میشوند.این دیشها گاهی روی شبکه فلزی رسانایی با دهانه ای کوچکتر ازطول موج در حال مشاهده ساخته میشوند.رادیوتلسکوپهاچندقسمتی از جفت یا گروههای بزرگتری ازاین دیشها ساخته شده اند.برای بر هم نهی دهانه‌های مجازی که اندازه‌های یکسانی دارند به منظور تفکیک بین 2تلسکوپ. این فرایند به تطبیق دهانه‌ها معروف است.رکورد فعلی مربوط به انذازه چینش تلسکوپها برای سال 2005 است که برای چندین بار عرض زمین با استفاده از پایه‌های فضایی براساس تداخل طولانی‌ترین مدار مبنا(VLBI) تلسکوپهااز قبیل هالسی(HALCA)ژاپنی( ازمایشگاه پیشرفته برای ارتباطات و نجوم) ماهوارهVSOP(VLBI برنامه رصد فضایی) با استفاده ازاطلاعات نوری(کنار هم قرار دادن تلسکوپهایی نوری) ومانع دید شدن تداخل دهانه‌ها در تلسکوپهای بازتابی تنها برهم نهی دهانه‌ها هم اکنون در مورد تلسکوپهای نوری نیز عملی شده است.از رادیوتلسکوپها برای گرداوری اشعه میکروموجی استفاده میشود.همچنین برای گرداوری اشعه وقتی که یک نور مرئی یا تیرگی (از قبیل اخترنماها) مانع میشود.بعضی از رادیو تلسکوپهادرپروژه هایی از قبیلSETI ورصدخانهAREIBO برای بررسی کردن زندگی EXTERRESTRIAL استفاده میشوند.
رادیو تلسکوپ نوعی آنتن رادیویی است که در اخترشناسی رادیویی به منظور پیدا کردن و جمع آوری اطلاعات از ماهواره‌ها و کاوشگرهای فضایی و هر گونه منبع رادیویی در فضا استفاده میشود.
این نوع تلسکوپها با تلسکوپهای نوری متفاوت اند چون فقط می‌توانند از منابع رادیویی اطلاعات بگیرند.
رادیو تلسکوپها دارای دیش‌های بزرگی هستند که به صورت تکی یا چند تایی کار می‌کنند و معمولاً برای جلوگیری از تداخل امواج الکترومغناطیسی منتشر شده از تلویزیون و رادیو و رادار و...در مکان‌های خالی از جمعیت واقع شده‌اند این دقیقا مانند تلسکوپهای نوری است که باید از آلودگی نوری پرهیزکند.
رادیو تلسکوپ برای مطالعه رخدادهای رادیویی از ستاره ها, کهکشان‌ها اخترنماها ,و سایر اشیا فضایی استفاده میشود در طول موجی بین ۱۰ متر (۳۰ مگاهرتز) و ۱ میلیمتر(۳۰۰مگاهرتز) در طول موج‌های بلند تر مانند ۲۰ سانتیمتر(۱۰۵ گیگاهرتز) بی قاعدگی‌ها در طبقه یونسفر زمین باعث خمیدگی امواج ورودی میشود, به این پدیده جرقه زدن می‌گویند که قابل قیاس با چشمک زدن ستارگان در طول موج مرئی میشود جذب امواج کهکشانی توسط لایه یونسفر با افزایش طول موج افزایش می‌یابد تا جایی که طول موجها ی بالاتر از ۱۰ متر با رادیو تلسکوپهای زمینی قابل دریافت نیستند.
رادیو تلسکوپهای اولیه
اولین آنتن رادیویی استفاده شده برای تشخیص منابع رادیویی نجومی توسط Karl Guthe Jansky یکی از مهندسان لابراتوار تلفن بل در سال ۱۹۳۱ ساخته شد.جان اسکای شغل خود را به شناسایی منابع ایستا که توانایی مداخله با سرویس رادیویی تلفن را دارند اختصاص داد.آنتن جان اسکای برای دریافت سیکنال‌های رادیویی موج کوتاه در یک فرکانس ۲۰٫۵ MHz (طول موجی تقریبا ۱۴٫۶ m) طراحی شده بود. آن نصب شده بوددر یک صفحه گردون که اجازه می‌داد تابه هر سمتی بچرخد، و چرخ و فلک جان اسکای نام گرفت.آن دارای ضخامتی تقریبا ۱۰۰ فوت(۳۰ متر)و ۲۰فوت (۶ متر)ارتفاع بود.وبوسیله مجموعهای از چهار چرخ چرخش و هدایت می‌شددر دریافت منابع رادیویی مزاحم (ایستا) و می‌توانست با دقت اشاره کند.بخشی کوچک امواج از یک طرف آنتن با سیستم خودکار و کاغذ آنالوگ ذخیره می‌شدند.بعد از ثبت سیکنال هااز همه مسیرها در چندین ماه، جان اسکای عاقبت آنها را به سه نوع ایستا دسته بندی کرد:نزدیک بوسیله توفان همراه بااذرخش وصاعقه، دور توفان همراه بااذرخش وصاعقه و یک صدای ضعیف هیس از منبعی نا شناخته.
اخترشناسی رادیویی
اخترشناسی رادیویی یکی از شاخه‌های مهم اخترشناسی است که به مطالعه اجرام سماوی در زمینه امواج الکترومغناطیسی می‌پردازد.
تکنیک‌های اخترشناسی رادیویی شبیه به تکنیک‌های اخترشناسی اپتیکی است با این تفاوت که در اخترشناسی رادیویی از رادیو تلسکوپ استفاده میشود ولی در اخترشناسی از تلسکوپ نوری از این رو تنها میتواند از منابع رادیویی اطلاعت بگیرد.
این ایده که اجرام سماوی می‌توانند تشعشعات رادیویی داشته باشند نخستین بار توسط معادله ماکسول نشان داده شد که تشعشات رادیویی از ستارگان می‌توانند با هر طول موجی وجود داشته باشند.
بسیاری از دانشمندان برجسته مانند توماس الوا ادیسون ,الیور جوزف لوج, و ماکس پلانک پیش بینی کرده بودنند که خورشید دارای تشعشعات رادیویی است. حتی لوج سعی کرد که سیگنال‌های خورشیدی را دریافت کند ولی به دلیل مشکلات دستگاهش در این امر موفق نبود.
اولین تشعشعات دریافت شده از یک منبع رادیویی در فضا که به طور اتفاقی در اوایل دهه ۳۰ ثبت شد به وسیله کارل گوت جانسکی انجام شد. او که به عنوان یک مهندس در آزمایشگاه تلفن بل کار می‌کرد در حال تحقیق و بررسی روی فرستادن امواج صوتی به آن سوی اقیانوس اطلس بود که بدین منظور از یک آنتن بزرگ استفاده می‌کرد سپس او متوجه شد که سیستم آنالوگ ضبط وی مدام یک سیگنال را از منبعی نامعین ضبط می‌کند از آنجا که این سیگنال روزی شدت گرفت جانسکی گمان کرد که منبع آن ممکن است خورشید باشد. پس از بررسی‌ها او متوجه شد که سیگنال دقیقا با طلوع و غروب خورشید مطابق نیست ولی در عوض در یک سیکل ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه تکرار میشود نوعی از اجرام سماوی که ساکن در کره سماوی می‌باشند و با شب و روز زمین می‌چرخند با مقایسه مشاهدات وی با نقشه‌های فضایی ,دریافت که این سیگنال‌ها از کهکشان راه شیری می‌آید و در مرکز کهکشان قوت می‌گیرد در صورت فلکی کماندار او نتایج مشاهدات و اکتشافاتش را در سال ۱۹۳۳ رسما اعلام کرد. ولی از آنجا که آزمایشگاه بل وی را به شاخه دیگری منتقل کرد او نتوانست تحقیقات خود را در این زمینه ادامه دهد. گرت ربر با ساختن یک دیش شلجمی با ۹ متر طول در شعاع که در ساخت رادیو تلسکوپ استفاده می‌شد کمک شایانی به اخترشناسی رادیوی کرد این کار در ۱۹۳۷ انجام گرفت بعد از مدتی وی موفق به ترسیم اولین نقشه آسمانی از امواج رادیویی شد.
در ۱۹۴۲ ج.س هی که یک محقق نظامی در بریتانیا بود کشف کرد که خورشید امواج رادیویی میدهد.
در اوایل دهه ۵۰ مارتین ریل و آنتونی هویش دردانشگاه کمبریج از تداخل سنج امواج که در دانشگاه موجود بود استفاده کرده و موفق به ترسیم نقشه‌های معروف ۲c و ۳c شدند.
تلسکوپهای ذرات پر انرژی:
تلسکوپ امواج ایکس از تلسکوپWOLTER که ترکیب شده ازشکل حلقوی اجمالی اینه‌های ساخته شده از فلزات سنگین قادر به بازتاب امواج با درجه کم هستند،استفاده می کنند.این آینه‌ها معمولاً مقطعی از یک سهمی دوران داده شده و هذلولی یا بیضی هستند.در سال1952هانس والتر سه راه که یک تلسکوپ می توانست با استفاده از این نوع خاص از آینه‌ها ساخته شود را شرح داد.تلسکوپهای امواج گاما مانع از تمرکز کامل می شوند و از پنهان کردن رمزی دهانه استفاده می کنند.الگوهای پنهان کردن ایجاد شده می تواند برای تشکیل یک تصویر احیا شوند. تلسکوپهای امواج ایکس و گاما معمولاً در ماهواره هایی در مدار زمین یا بالن‌های بلند پرواز خارج از جو زمین که برای این قسمت از طیف الکترو مغناطیس مات هست،قرار دارند. در گونه‌های دیگر از تلسکوپهای ذرات پرانرژی،هیچ سیستم تشکیل تصویر نوری وجود ندارد.تلسکوپهای امواج کیهانی معمولاً از کنار هم قرار دادن انواع آشکار سازهای مختلف پخش شده در یک منطقه بزرگ،تشکیل شده اند.تلسکوپ نوترینو از جرم زیادی از آب ویخ احاطه شده به وسیله مجموعه ای از آشکار سازهای حساس به نور به نام لولهPHOTOMULTIPLIERتشکیل شده است.
راهنمای خرید تلسکوپ
بزرگنمایی واقعی تلسکوپ چقدر است؟
در بعضی از این تبلیغات‌ها می‌نویسند: تلسکوپ با بزرگنمایی بیش از ۵۰۰ برابر و بدین وسیله می‌خواهند وانمود کنند هر چه قدرت بزرگنمایی تلسکوپ بیشتر باشد، آن تلسکوپ بهتر است. اما این قضیه حقیقت ندارد. برعکس، از نظر متخصصین بزرگنمایی مهمترین خصوصیت یک تلسکوپ نیست. به طور نظری، تلسکوپها را می‌توان طوری ساخت که بزرگنمایی بسیار زیادی داشته باشند اما برای بدست آوردن بیشترین بزرگنمایی تلسکوپ باید این نکته را در نظر داشت که تصویر بدست آمده باید واضح و از کیفیتی قابل قبول برخوردار باشد. این در صورتی است که به ازای هر ۵/۲ سانتی متر قطر شیئی تلسکوپ نباید بیش از ۵۰ برابر بزرگنمایی به دست آورد. پس بهترین بزرگنمایی قابل قبول برای یک تلسکوپ ۳ اینچی (۷۵ میلیمتری) ۱۵۰ برابر است. استفاده از بزرگنمایی‌های بیشتر (استفاده از چشمی‌های با فاصله کانونی کم) تصویری نا واضح و مات به دست خواهد داد.
بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی: فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمی = m
رصدخانه ملی رادیویی آمریکا واقع در ایالت نیومکزیکو.
مشخصه اصلی یک تلسکوپ چیست؟
مشخصه اصلی یک تلسکوپ گشودگی (قطر عدسی یا آینه اصلی) آن است. هرچه قطر گشودگی تلسکوپ بیشتر باشد نور بیشتری را جمع آوری می‌کند و تصویر واضح و روشنتری به دست میدهد. در این صورت می‌توان اجرام کم نوری مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها را دید.
توان جمع آوری نور، با مجذور قطر عدسی متناسب است. قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً ۶ میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر ۲۴ میلی متر (۴ برابر قطر چشم)، ۱۶ بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می‌کند. تلسکوپ ۴۸ میلی متری، ۶۴ بار بیش ازچشم نور جمع می‌کند و... توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می‌کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب میشود. عدد ۵/۱۲ تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک (a) نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی
کدام تلسکوپ، شکستی، بازتابی یا اشمیت-کسگیرن؟
معمولاً تلسکوپها را به دو نوع اصلی شکستی و بازتابی تقسیم می‌کنند. در تلسکوپ شکستی از یک عدسی برای جمع آوری و کانونی کردن نور استفاده میشود. در تلسکوپ بازتابی یک آینه مقعر نور را کانونی می‌کند. هر دو برای رصد مناسبند. اما هر کدام مزایایی خاص دارند. تلسکوپهای بازتابی اغلب گشودگی زیاد دارند، اما نسبتاً ارزان هستند. (قیمت یک بازتابی ۴ اینچی و یا ۱۰۰ میلی متری تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است در حالی که بهای یک شکستی با همین قطر حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است).
با وجود این تلسکوپهای شکستی معمولاً تصاویری واضح تر نسبت به تلسکوپهای بازتابی به دست می‌دهند. منجمان آماتوری که می‌خواهند جزئیات سطح سیارات را نگاه کنند از تسلکوپ شکستی، و آنهایی که می‌خواهند به اجرام کم نور مثل سحابی‌ها و کهکشان‌ها نگاه کنند از تلسکوپ بازتابی استفاده کنند.
نوع سومی هم از تلسکوپها به بازار آمده‌است که تقریباً ترکیبی از این دو نوه به نام کاتادیوپتریک که در آنها از آینه مقعر به عنوان شیئی و از یک عدسی تصحیح کننده در جلوی لوله تلسکوپ استفاده میشود. به این نوع تلسکوپ اشمیت-کاسگرن هم گفته میشود. حسن این نوع تلسکوپها در آن است که معمولاً طول لوله تلسکوپ کمتر است و عدسی ابتدای لوله نقش تصحیح کننده پرتوهای نور را دارد. این مدل‌ها هم محسنات تلسکوپهای بازتابی و هم شکستی را دارا است و حجم کم آنها حمل و نقل شان را ساده می‌کند. اما قیمت آنها کمی گران است. دو تولید کننده عمده این تلسکوپها، شرکت Celestron و دیگری Meade است. تلسکوپهای شرکت Celestron از نظر اپتیکی از شرکت Meade پیشی گرفته‌است. اما شرکت Meade در بخش الکترونیکی تلسکوپ از مرغوبیت بیشتری برخوردار است.
تلسکوپ بزرگ بهتر است یا کوچک؟
این حقیقت دارد که تلسکوپ بزرگتر جزئیات بیشتر و اجرام کم نورتر را بهتر نشان می‌دهند بسیاری را به این باور می‌کشانند، که تلسکوپهای کوچک ارزش خریدن ندارند. اما حتی یک تلسکوپ شکستی ۶۰ میلیمتری میتواند با نشان دادن اجرام زیادی شما را سال‌ها سرگرم و مجذوب کند. بسیاری از علاقمندان به ستاره شناسی؛ همین تلسکوپهای کوچک را برای همیشه نگه می‌دارند. اگر چه داشتن یک تلسکوپ بزرگ در تخیل همه ما خانه کرده و آدم را هیجان زده می‌کند، اما داشتن تلسکوپهای بزرگ دردسر هم دارد. برای حمل به حیاط، پشت بام، یا اتوموبیل یا هنگام نصب این تلسکوپها، دردسرشان آشکار میشود. بهترین تلسکوپ بزرگترین تلسکوپ نیست.
بهترین تلسکوپ، تلسکوپی است که همیشه بتوانید از آن استفاده کنید. حمل و استفاده آسان، معیارهای اصلی برای استفاده از تلسکوپی است که می‌خواهید از آن با لذت رصد کنید.
تلسکوپ در ایران باستان
در تاریخ سلسله پادشاهی یوان در چین مندرج شده که برای تاسیس رصدخانه پکن، به سرپرستی کوئوشوچینگ منجم دربار، تعدادی ابزارهای رصدی از رصدخانه مراغه در ایران خریداری شده است. از جمله این ابزارها ذات الحلق، عضاده (الیداد)، دو لوله رصد، صفحه ای با ساعتهای مساوی، کره سماوی، کره زمین، تورکتوم (نشان دهنده حرکت استوا نسبت به افق) هستند. چینیان لوله رصد را وانگ-تونگ نامیده‌اند. به گفته تاریخ سلسله پادشاهی یوان ایرانیان از این اختراع نه تنها برای رصد اجرام آسمانی، بلکه برای مشاهده دوردست‌ها، به ویژه در دریا سود می‌جسته‌اند. . همین کتاب از حضور دانشمندان چینی به رهبری فائومون‌جی برای کارآموزی در رصدخانه مراغه خبر میدهد.
منبع: تاریخ صنعت و اختراعات، نوشته موریس داماس، چاپ امیرکبیر. ماهنامه پیام دریا، مقاله اختراعات و ابتکارات ایرانیان در پهنه ناوبری، دریانوردی و نجوم، نوشته جعفر سپهری
جستارهای وابسته:
انواع تلسکوپ ها
تاریخچه ی تلسکوپ ها
نحوه ی کار با تلسکوپ
آشنایی با تلسکوپ
راهنمای خرید تلسکوپ
تلسکوپ فضاییتلسکوپ رادیویی
telescope
منابع
ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مقاله علمی،ابزار شناسی،کار با تلسکوپ،محمد صالحی
مطلب برگرفته از وب‌گاه سیمرغ، نوشتاری از امیر صدیقی
تلسکوپهای اپتیکی و رادیویی/ دکتر سعدالله نصیری قیداری/ تهران/ گیتاشناسی/۱۳۸۴
فن آوری تلسکوپها / سی.آر. کیچین/ ترجمهٔ سیّد جواد نورایی/ تهران/ به نشر/ ۱۳۸۰ منابع 1
. archive.org "Galileo His Life And Work" BY J. J. FAHIE "Galileo usually called the telescope occhicde or cannocchiale ; and now he calls the microscope occhialino. The name telescope was first suggested by Demisiani in 1612" 2. ^ Sobel (2000, p.43), Drake (1978, p.196) 3. ^ Rosen, Edward, The Naming of the Telescope (1947) 4. ^ galileo.rice.edu The Galileo Project > Science > The Telescope by Al Van Helden "The Hague discussed the patent applications first of Hans Lipperhey of Middelburg, and then of Jacob Metius of Alkmaar... another citizen of Middelburg, Sacharias Janssen had a telescope at about the same time but was at the Frankfurt Fair where he tried to sell it" 5. ^ Stargazer - By Fred Watson, Inc NetLibrary, Page 109 6. ^ Attempts by Niccolò Zucchi and James Gregory and theoretical designs by Bonaventura Cavalieri, Marin Mersenne, and Gregory among others 7. ^ madehow.com - Inventor Biographies - Jean-Bernard-Léon Foucault Biography (1819-1868) 8. ^ Bakich sample pages Chapter 2, Page 3 "John Donavan Strong, a young physicist at the California Institute of Technology, was one of the first to coat a mirror with aluminum. He did it by thermal vacuum evaporation. The first mirror he aluminized, in 1932, is the earliest known example of a telescope mirror coated by this technique." 9. ^ Barrie William Jones, The search for life continued: planets around other stars, page 111 10. ^ Wolter, H. (1952). "Glancing Incidence Mirror Systems as Imaging Optics for X-rays". Ann. Physik 10: 94. 11. ^ Wolter, H. (1952). "A Generalized Schwarschild Mirror Systems For Use at Glancing Incidence for X-ray Imaging". Ann. Physik 10: 286.
تهیه شده توسط MS-Persian
هرگونه کپی برداری بدونه ذکر منبع و عدم وجود لینک متن مبدا ممنوع می باشد و پیگرد قانونی دارد
+ نوشته شده در پنجشنبه ۱۳۸۹/۰۹/۲۵ ساعت 18:26 توسط Mastermind
|